In de wereld van voeding staan roomboter en margarine lijnrecht tegenover elkaar. Margarine/Halvarine vaak als een gezonder alternatief beschouwd. Maar wat is nu eigenlijk beter voor je gezondheid? In dit artikel ga ik je laten zien wat roomboter en margarine nu eigenlijk echt is. En als je zelf kunt nadenken, kun jij je eigen conclusie trekken ;)
Het Bewerkingsproces van Margarine
Margarine is een product dat wordt gemaakt van plantaardige oliën zoals zonnebloem, soja, en of palmolie. Het proces om van deze vloeibare oliën een smeerbare margarine te maken is behoorlijk ingewikkeld en bewerkt en heeft meerdere stappen. Maar voordat we praten over het product halvarine/margarine, moeten we natuurlijk eerst plantaardige olie hebben. En dat is op zichzelf al een enorm bewerkingsproces:
1.Chemische extractie met hexaan: Zaden worden behandeld met het oplosmiddel hexaan om de olie efficiënt te extraheren. Hexaan is een petrochemisch oplosmiddel dat als toxisch wordt beschouwd.
2.Raffinage: De ruwe olie ondergaat verschillende chemische behandelingen om ongewenste stoffen te verwijderen.
3. Ontslijmen: Verwijderen van fosfolipiden met behulp van chemische middelen.
4. Neutraliseren: Toevoegen van natronloog om vrije vetzuren te verwijderen.
5. Ontkleuren: Gebruik van actieve kool of klei om natuurlijke kleuren te verwijderen.
6. Ontgeuren: Stoombehandeling onder vacuüm om geuren te verwijderen, wat veel natuurlijke stoffen vernietigt.
Nu heb je dus een enorm bewerkt product. Namelijk: ''zaadolien''. Die door de maatschappij en voedselinstanties worden beschouwd als ''gezond''. Oke prima, maar dan gaan we nu door naar de halvarine/margarine
-
Hydrogenering:
De plantaardige olien Dit houdt in dat waterstof wordt toegevoegd aan de olie, waardoor de structuur verandert en de olie harder wordt. Dit proces kan leiden tot de vorming van transvetten, die schadelijk zijn voor de gezondheid. -
Ontgeuren, Ontkleuren en Verfijnen:
De oliën worden vervolgens ontgeurd en ontkleurd om een neutrale smaak en kleur te krijgen. Hierbij worden vaak chemische middelen gebruikt. -
Toevoegingen:
Aan de margarine worden emulgatoren toegevoegd om de oliën en water te mengen. Verder worden vaak kunstmatige kleurstoffen, smaakstoffen, en conserveermiddelen toegevoegd om de margarine aantrekkelijker te maken en langer houdbaar. -
Verzadigde vetten toevoegen:
Soms worden extra verzadigde vetten toegevoegd om de margarine steviger te maken.
Ingrediënten in Margarine:
- Plantaardige oliën (zonnebloemolie, palmolie, sojaolie)
- Emulgatoren (zoals lecithine)
- Conserveermiddelen
- Kunstmatige kleurstoffen
- Smaakstoffen
- Soms toegevoegde vitamines zoals A en D
Schade van Margarine:
Plantaardige oliën: De geraffineerde plantaardige oliën in margarine bevatten vaak omega-6-vetzuren, die bij overconsumptie ontstekingen in het lichaam kunnen bevorderen. Een disbalans tussen omega-6 en omega-3 kan leiden tot chronische ontstekingen, wat geassocieerd wordt met ziekten zoals hart- en vaatziekten.
Transvetten: Hoewel moderne margarine minder transvetten bevat dan vroeger, is het hydrogeneringsproces nog steeds behoorlijke hoeveelheden bevat. Transvetten verhogen het LDL-cholesterol (slecht cholesterol) en verlagen het HDL-cholesterol (goed cholesterol), wat het risico op hartziekten verhoogt.
Additieven: Kunstmatige kleurstoffen, conserveermiddelen en smaakstoffen. Ik ga dit niet eens verder uitleggen. Deze troep moet je gewoon niet tot je willen nemen.
Het Bewerkingsproces van Roomboter
Roomboter daarentegen wordt op een veel eenvoudiger manier gemaakt. Hier is een korte uitleg:
-
Melk en Room:
Schep room van melk af. -
Schudden:
Stop de room in een pot en ga schudden. -
Scheiden en spoelen:
Haal de boter van het vocht weg.
Ingrediënten in Roomboter:
- Room
- Soms zout
Gezondheidseffecten van Roomboter
Roomboter bevat een aantal natuurlijke voedingsstoffen zoals vitamine A, D, E en K2, die belangrijk zijn voor de gezondheid van botten, ogen, en het immuunsysteem. Omdat roomboter voornamelijk verzadigd vet bevat, was er lang een debat over de rol ervan bij hart- en vaatziekten. Recente studies tonen echter aan dat verzadigd vet niet zo schadelijk is als vroeger werd gedacht, en zelfs een neutrale of positieve rol kan spelen in een gezond dieet.
Conclusie
Hoewel margarine vaak wordt gepromoot als gezonder vanwege het lage gehalte aan verzadigd vet, moet je misschien even zelf gaan nadenken wat halvarine en margarine daadwerkelijk voor product is.
Bronnen:
https://www.bmj.com/content/346/bmj.e8707
https://www.cambridge.org/core/journals/nutrition-research-reviews/article/abs/dietary-fatty-acids-and-chd-from-specific-recommendations-to-dietary-patterns/03658E7A83452B3B10A73A59AA67877B
https://www.hartpatienten.nl/nieuws/vet-is-het-nu-goed-of-slecht/
https://nvdietist.nl/artikelen/de-rol-van-verzadigde-vetzuren-bij-hvz/
